โปรโมชั่น
คัดสรรสิ่งที่ดีที่สุดเพื่อคุณและคนที่คุณรัก
นัดหมายแพทย์
จองนัดหมายผ่านทางออนไลน์
บริการลีมูซีน
รับ-ส่งถึงที่บ้าน
เซลล์ต้นกำเนิด คืออะไร
สเต็มเซลล์ (Stem Cell) หรือ เซลล์ต้นกำเนิด เป็นเซลล์อ่อนที่พร้อมจะเจริญเติบโต แบ่งตัวเองได้อย่างไม่จำกัด เพื่อเข้าไปทดแทนที่เซลล์อื่นๆในร่างกายที่เสื่อมสภาพลง ทำให้ร่างกายมีการฟื้นฟูได้ดียิ่งขึ้น
โดยปกติ เซลล์แต่ละเซลล์ในร่างกายของมนุษย์จะทำหน้าที่จำเพาะอย่างใดอย่างหนึ่งโดยเซลล์เหล่านี้เมื่อตายไปแล้วจะไม่มีเซลล์ใหม่มาทดแทน เช่นเซลล์กล้ามเนื้อหัวใจ หรือเซลล์สมอง
ในขณะเดียวกันร่างกายของคนเราก็ยังมีเซลล์อีกกลุ่มหนึ่งที่สามารถเติบโตได้อีก โดยสเต็มเซลล์หรือเซลล์ต้นกำเนิดพวกนี้สามารถพัฒนาไปเป็นเซลล์ที่ทำหน้าที่เฉพาะเจาะจงได้
สเต็มเซลล์ หรือเซลล์ต้นกำเนิด มีคุณสมบัติเด่นที่ทำให้นักวิทยาศาสตร์ทั่วโลกสนใจกันมาก เนื่องจากเป็นเซลล์ที่ไม่ได้ทำหน้าที่เฉพาะเจาะจง แต่สามารถเปลี่ยนไปเป็นเซลล์ที่ทำหน้าที่เฉพาะเจาะจงได้ และสเต็มเซลล์เป็นเซลล์ที่มีความสามารถแบ่งตัวเองขึ้นมาใหม่ครั้งแล้วครั้งเล่า
การปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิด (Stem cell)
การปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิด (Stem cell) ซึ่งในอดีตเรียกว่าการปลูกถ่ายไขกระดูก เป็นวิธีหนึ่งในการรักษาโรคเลือดบางประเภท อาทิ โรคไขกระดูกฝ่อ ไขกระดูกทำงานผิดปกติ และมะเร็งระบบเลือดต่างๆ เป็นต้น ซึ่งจะช่วยฟื้นฟูกระบวนการสร้างเม็ดเลือดในร่างกายส่งผลให้ร่างกายสามารถซ่อมแซมตัวเองให้ดีขึ้น
การปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิด (Stem cell) มีกี่ประเภท
– การปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิดโดยใช้เซลล์ของตนเอง (autologous stem cell transplantation)
– การปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิดโดยใช้เซลล์ของผู้บริจาค (allogenic stem cell transplantation) ซึ่งผู้บริจาคจะต้องเป็นผู้มีคุณสมบัติข้อใดข้อหนึ่ง ดังนี้
- ผู้บริจาคเป็นพี่น้องท้องเดียวกัน ที่มีลักษณะพันธุกรรมจากการตรวจ (human leukocyte antigen: HLA) เข้ากันได้ 100% (match-related donor)
- ผู้บริจาคที่มี HLA ไม่ตรงกับผู้รับ 100% (mismatch donor)
- ผู้บริจาคที่ไม่ใช่พี่น้องของผู้รับ แต่มี HLA ที่เข้ากันได้ 100% (match-unrelated donor)
- ผู้บริจาคมี HLA ที่เข้ากันได้กับผู้รับเพียงครึ่งเดียว (haploidentical donor) ส่วนใหญ่ผู้บริจาคมักเป็นพี่น้องท้องเดียวกัน หรือพ่อแม่ลูก
Sources of stem cells
เทคโนโลยีปัจจุบันสามารถเก็บแยกเซลล์ต้นกำเนิดได้จาก
- ไขกระดูก
- กระแสเลือด
- รกของเด็กแรกเกิด
การปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิด (Stem cell) สามารถรักษาโรคหรือภาวะอะไรได้บ้าง
การปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิดโดยใช้เซลล์ของตนเอง สามารถใช้ในการรักษา
- มะเร็งเม็ดเลือดขาว (multiple myeloma)
- มะเร็งต่อมน้ำเหลือง (lymphoma)
- มะเร็งเม็ดเลือดขาว (leukemia)
- โรคภูมิคุ้มกันผิดปกติบางชนิดที่มีความรุนแรงมาก จนการรักษาด้วยยาไม่ได้ผล
การปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิดโดยใช้เซลล์ของผู้บริจาค สามารถใช้ในการรักษา
- มะเร็งต่อมน้ำเหลือง (lymphoma)
- มะเร็งเม็ดเลือดขาว (leukemia)
- ไขกระดูกฝ่อ (aplastic anemia)
- โรค paroxysmal nocturnal hemoglobinuria (PNH)
- โรคภูมิคุ้มกันบกพร่อง (severe combined immune deficiency: SCID)
- โรค Wiskott-Aldrich syndrome ซึ่งเป็นโรคภูมิคุ้มกันบกพร่องชนิดที่สามารถ- ถ่ายทอดทางพันธุกรรม
- โรค pure red cell aplasia
- โรค amegakaryocytosis/congenital thrombocytopenia
- โรคธาลัสซีเมีย
- โรคโลหิตจางชนิด sickle cell (sickle cell anemia)
- โรคพันธุกรรมเมตาบอลิก (inherited metabolic disorders)
- โรค myelodysplastic syndrome ซึ่งเป็นโรคที่มีความผิดปกติของการสร้าง เม็ดเลือดในไขกระดูก
การปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิด (Stem cell) มีวิธีการอย่างไร
ก่อนเข้ารับการรักษา ผู้ป่วยจะได้รับการประเมินความพร้อมและเตรียมตัว โดยแพทย์จะเป็นผู้พิจารณาเลือกวิธีการรักษาที่เหมาะสม รวมถึงแผนการรักษาก่อนการปลูกถ่าย ไม่ว่าจะเป็นการให้ยาเคมีบำบัดและ/หรือการฉายแสง
เมื่อเริ่มการรักษา ผู้ป่วยจะต้องนอนพักรักษาตัวในห้องปลอดเชื้อแบบพิเศษ เพื่อลดความเสี่ยงของการติดเชื้อ จากนั้นผู้ป่วยจะได้รับยาเคมีบำบัดและ/หรือการฉายแสงเพื่อทำลายเซลล์ที่ผิดปกติในร่างกาย (มีผลต่อเซลล์ปกติอื่นๆ ด้วย)
เมื่อได้รับยาเคมีบำบัดและ/หรือการฉายแสงแล้ว ผู้ป่วยจะได้รับการปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิดทางหลอดเลือดดำใหญ่ โดยช่วงเวลาที่เหลือจะเป็นการพักฟื้นให้ไขกระดูกหรือเซลล์ต้นกำเนิดทำงาน ระยะนี้ผู้ป่วยจะต้องได้รับการดูแลอย่างใกล้ชิดและเฝ้าระวังภาวะแทรกซ้อนต่างๆ ที่อาจเกิดขึ้น
ความเสี่ยงและภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นจากการปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิด (Stem cell)
- ภาวะติดเชื้ออย่างรุนแรงจากภูมิต้านทานต่ำในช่วงของการปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิด
- ภาวะร่างกายต่อต้านเซลล์ต้นกำเนิดที่ได้รับ ซึ่งมักพบในผู้ป่วยที่ได้รับเซลล์ต้นกำเนิดจากผู้บริจาค หรือเกิดภาวะร่างกายปฏิเสธเซลล์ต้นกำเนิดที่ได้รับ ซึ่งทำให้เกิดอันตรายต่อผู้ป่วย
- ผลจากการได้รับยาเคมีบำบัดขนาดสูง ซึ่งทำให้เกิดผลกระทบต่ออวัยวะต่างๆ ภายในร่างกาย และอาจมีอันตรายถึงชีวิต
ลงทะเบียนเพื่อรับสิทธิ์
และบริการพิเศษจากเรา